Αγία Παρασκευή, σ ένα σπηλιάρι "Σκοτεινό"

Αχ γλυκό μου καλοκαιράκι, στην αλμύρα σου θυμάμαι τις πιο γλυκές στιγμές της ζωής μου. Όσα ταξίδια με το νου κι αν κάνω, έρχομαι κοντά σου, κοντά στη θάλασσα, τον ήλιο και τις ομορφιές σου. Αχ, γλυκό μου καλοκαιράκι δεν σ' αποχαιρέτισα ακόμη κι όμως τρέχω στις αναμνήσεις που μου χάρισες, εσύ μου οχυρώνεις την καρδιά με δροσερό αεράκι και χαρές, εσύ μου κλέβεις τη μοναξιά για να μου δώσεις χίλιες δυο αιτίες ευτυχίας. Μες το καλοκαίρι, με τους ήχους των τζιτζικιών θυμάμαι και μια μέρα ξεχωριστή, αυτή την ημέρα που με εκλεκτούς φίλους πήγαμε στο σπήλαιο Αγίας της Παρασκευής στο Σκοτεινό. Στο σπηλιάρι αυτό παλιότερα στις 26 Ιουλίου, ημέρα εορτής της Αγίας Παρασκευής γινόταν μεγάλο πανηγύρι δεμένο με τους κατοίκους της περιοχής, η εξέλιξη όμως το μετασχημάτισε κι έτσι το θρησκευτικό αυτό πανηγύρι με χορό, τραγούδι και μαντινάδες χάθηκε με το πέρασμα των χρόνων. Φέτος όμως δημιουργήθηκε ένας ιστός που ένωσε το παρελθόν με το παρόν κι έτσι με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων με το πέρας της θεία λειτουργίας, το «παραδοσιακό» πανηγύρι επέστρεψε για να θυμηθούν οι παλιοί και να γνωρίσουν οι νεότεροι. Ο Λαογραφικός Όμιλος Λάζαρος και Μανόλης Χνάρης έκανε τη μερακλίδικη χορευτική έναρξη στο πανηγύρι και μετά ακολουθήσαμε όλοι μαζί το χορό και το τραγούδι παρέα με τους καλλιτέχνες Στέλιο Βασιλάκη και Νίκο Γιατρομανωλάκη.

Η καρδιά μου χόρευε διότι ότι και αν βίωνα εκείνη την ημέρα, ήταν σαν να μην ακουμπάει το παρόν. Η θεία λειτουργία που τελέστηκε μέσα στο σπήλαιο, οι υπέροχες ψαλμωδίες και η ευλάβεια των πιστών, οι ακριβοί μου φίλοι που με προσκάλεσαν, σαν φάτνη ζέσταναν τη σκέψη και την καρδιά μου. Με το πέρας της θείας λειτουργίας το πανηγύρι σηματοδοτούσε την καλοπέραση. Έξω ζέστη και τζιτζίκια κι εμείς στη δροσιά με άλλους ήχους και χορούς.....χάζευα αχόρταγα ότι ζούσα μα και το εντυπωσιακό σπήλαιο που είναι γεμάτο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Το σπήλαιο χρησιμοποιούνταν ως ιερό από τη Μέση Μινωική Ι έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Στις αναζητήσεις του ο αρχαιολόγος Δαβάρας ανακάλυψε στο βάθος του σπηλαίου, βελόνες από κόκαλο και λατρευτικά αγαλματίδια από χαλκό Υστερομινωικής Ι, ευρήματα τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Εκεί στο βάθος του σπηλαίου λέγεται ότι πρέπει να λατρευόταν τη θεά της γυναικείας γονιμότητας, πιθανόν η θεά Βριτομάρτης, Αργότερα η θεά Βριτομάρτης έπαψε να λατρεύεται κι εκεί λατρευόταν η Αγία Παρασκευή διότι εκεί μέσα στο σπήλαιο βρέθηκε η εικόνα της. Το εκκλησάκι χτίστηκε κατά την Ενετική περίοδο.

Βίντεο:

Ο λύχνος των ανασκαφών στο σπήλαιο άναψε το 1933 από τους Άρθουρ Έβανς και Τζον Πέντλμπερι, ενώ ο Γάλλος αρχαιολόγος Πολ Φορ τα τελευταία χρόνια μετά από τον ΒΠΠ είχε ζήσει το πανηγύρι των χωριανών και γειτονικών χωριών, αυτός μάλιστα ήταν που αναφέρθηκε στο ότι ο περίφημος λαβύρινθος βρισκόταν σ αυτό εκεί τον χώρο που βρίσκεται 15 χλμ σε ευθεία γραμμή ανατολικά της Κνωσσού και ότι δεν υπάρχει άλλος χώρος οπότε εκεί πρέπει να πήγε ο Θησέας με 7 νέους και νέες των Αθηνών για να σκοτώσει το Μινώταυρο και εκεί μετά που θανατώθηκε ο Μινώταυρος ο Θησέας χόρεψε με τους νέους. Εκεί συνέχισαν οι χριστιανοί να χορεύουν μετά από την θεία λειτουργία την ημέρα της Αγίας Παρασκευής και εκεί χορέψαμε κι εμείς εκείνη την ημέρα στο σπήλαιο Αγίας Παρασκευής Σκοτεινού.