Στέλιος Πετράκης, εκπλήρωσα το χρέος μου με τον πιο «Καζαντζακικό» τρόπο
Κάπως έτσι το καιρικό φαινόμενο Dana που έπληξε την Ισπανία, δημιούργησε στο Στέλιο την ανάγκη, να στείλει με το δικό του τρόπο την έγνοια και την αγάπη τυλιγμένη μέσα σε μερικές νότες. Πρόκειται για ένα ύμνο, ένα παραδοσιακό Βαλενσιάνικο κομμάτι που με τη λύρα του αποτέλεσε τη γέφυρα υποστήριξης.
Η αποδοχή ήταν συγκινητική εκατοντάδες μηνύματα, ακόμη και από τον Καταλανό πολιτικό Carles Puigdemont απέδειξαν όντως ( όπως λέει και ο Στέλιος Πετράκης στη συνέντευξη που ακολουθεί) ότι είναι αλλιώς να αισθάνεσαι κατεστραμμένος και μόνος, ξεχασμένος, και αλλιώς αισθανόμενος την αλληλεγγύη των γύρω σου, των κοντινών μα και των πιο μακρινών.Παρακολουθώντας την κίνηση αυτή του Στέλιου του Πετράκη, σκεφτόμουν πως η ψυχή σφίγγεται όταν είσαι μόνος, σκεφτόμουν ότι δεν ήθελα να μείνω βουβή στη σιωπή ή να γράψω κάτι γι αυτή την καταστροφή όπως έγραφαν όλοι ….ήθελα να μιλήσω με τον Στέλιο και να μοιραστώ μαζί σας τις ίριδες της μουσικής του μα και την πράξη που χρωμάτισε ένα τόπο πνιγμένο στα λασπόνερα.
Βούλα: Στέλιο, εκεί που παρακολουθούσαμε λιτανείες και δεήσεις για βροχές που θα ξεδιψάσουν τη γη, γίναμε μάρτυρες εικόνων βιβλικής καταστροφής. Στέλιο η πρώτη είδηση, οι πρώτες εικόνες και οι πρώτες σου σκέψεις.
Στέλιος: Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Παρουσιάστηκε τώρα στη Βαλένσια και άλλοτε αλλού με τον χειρότερο τρόπο. Η ευαισθητοποίηση με παραδείγματα ζωής, έμπρακτα δηλαδή, είναι πολύ σημαντική. Πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε όλοι, να ευαισθητοποιήσουμε και να οδηγήσουμε τους γύρω μας και προπαντός τα παιδιά μας προς μια κατεύθυνση μηδενικής επιβάρυνσης του πλανήτη από τις δράσεις και της ανάγκες μας.
Εγώ για παράδειγμα ζω 18 χιλιόμετρα μακριά από το κοντινότερο κατάστημα που πουλάει μουσικά όργανα και εξαρτήματα. Αν τύχει και χρειαστώ μια μικρή χορδή, και πάρω το αυτοκίνητό μου να πάω να την αγοράσω, γνωρίζω ότι θα επιβαρύνω τον πλανήτη. Το σπίτι μου, το studio και το εργαστήριο κατασκευής μουσικών οργάνων καταναλώνουν ενέργεια που προέρχεται από τον ήλιο, κι αυτό με ανακουφίζει κάπως.Επίσης θεωρώ πολύ σημαντικό να αποκτήσουμε ξανά (γιατί την είχαμε και τη χάσαμε) την κουλτούρα της ανακύκλωσης, την επαναχρησιμοποίηση υλικών και πραγμάτων, ή τη μετατροπή τους ίσως σε κάτι χρήσιμο. Η λογική των αντικειμένων μιας χρήσης, είναι βλαβερή. Μπουκάλια, ποτήρια, πιάτα πιρούνια, εργαλεία, μηχανήματα κλπ. μιας χρήσης είναι ό,τι πιο βλαβερό θλιβερό και επιζήμιο, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Λέγοντας αυτά, θέλω να επισημάνω πως όλοι μας με πράξεις, μικρές παρεμβάσεις και παραδείγματα μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα, να ζούμε πιο ανθρώπινα κι εμείς αλλά και οι επόμενες γενιές, ελπίζοντας πως και με τη βοήθεια της επιστήμης, θα ανατρέψουμε και την «επιβαρυμένη από τον άνθρωπο υγεία» του ενός και μοναδικού μας πλανήτη.
Μπορεί για κάποιους το μέγεθος των ρύπων του μέσου ανθρώπου να φαίνεται αστείο μπροστά στους ρύπους βιομηχανιών ή κρατών που δεν έχουν προσχωρήσει στις διεθνείς συνθήκες για το κλίμα, όμως η ευαισθητοποίηση όλων είναι καίρια. Από το σπίτι ξεκινούν όλα συνηθίζουμε να λέμε. Όταν λοιπόν κάποιοι βρεθούν σε θέσεις ευθύνης, αν είναι ευαισθητοποιημένοι, θα λάβουν τις ορθές αποφάσεις για το περιβάλλον.
Βούλα: Νεκροί άνθρωποι, νεκρά ζώα, εξοργισμένοι πολίτες κι εσύ απλώνεις το χέρι στη δική σου κιβωτό. Φαντάζομαι ότι κάπως έτσι απαλύνεις την δική σου την καρδιά όταν σηκώνει στενοχώρια και βάρος και κάπως έτσι, μέσω της μελωδίας σκέφτηκες ότι θα απαλύνεις και τον δικό τους τον πόνο.
Η μουσική δεν μπορεί να αλλάξει τον εφιάλτη, είναι όμως χάδι, είναι παρηγοριά. Έτσι δεν είναι?
Στέλιος: Ακριβώς έτσι. Προσωπικά όταν μπλοκάρω στα γρανάζια των σκέψεών μου, πιάνω ένα όργανο και μέσα σε λίγα λεπτά έχω απορροφηθεί, όντας αλλού, σε άλλη διάσταση και σε άλλη πραγματικότητα. Όταν μετά από ώρα επανέλθω, όλα είναι πιο απλά και πιο φυσιολογικά από πριν. Τουλάχιστον αυτό έτσι λειτουργεί σε μένα. Όπως όμως σωστά λες, η μουσική δεν αλλάζει τον εφιάλτη, επιδρά όμως στα συναισθήματα, πράγμα εξίσου σημαντικό για να μην πω σημαντικότερο. Είναι αλλιώς να αισθάνεσαι κατεστραμμένος και μόνος, ξεχασμένος, και αλλιώς αισθανόμενος την αλληλεγγύη των γύρω σου, των κοντινών μα και των πιο μακρινών. Εγώ δεν έχω κάτι άλλο να στείλω, πέρα από την έγνοια και την αγάπη μου, τυλιγμένη μέσα σε μερικές νότες για να απαλύνω την ψυχή των ανθρώπων αυτών. Ανθρώπων δικών μου, φίλων, διότι έχω βρεθεί στα μέρη εκείνα και έχω ζήσει πολύ όμορφες στιγμές. Απ’ ότι φαίνεται, κάτι κατάφερα…
Βούλα: Ξυπνά λοιπόν η επιθυμία μέσω της μελωδίας να νιώσεις κοντά σε όσους ζουν την τραγωδία της πλημμύρας στη Βαλένθια, κοντά σε συγγενείς θυμάτων και ξεκινάς να αποτυπώνεις μουσικά στη λύρα σου τον ύμνο της περιφέρειας της Βαλένσια με τίτλο Μuixeranga. Πως οδηγήθηκες σ αυτή τη μουσική αποτύπωση και τι συναισθηματική διάθεση σου προκάλεσε ο ήχος? Πως ήταν ο Στέλιος μετά?
Στέλιος: Όταν έμαθα για όλη αυτήν την καταστροφή, ένιωσα ακριβώς το συναίσθημα ότι ο καιρός (η μοίρα, η τύχη όπως θέλουμε το λέμε…) χτυπάει μέλη της οικογένειάς μου, άρα και εμένα. Ακριβώς το ίδιο αυτό συναίσθημα. Μιλώντας με τον επί χρόνια φίλο, συνοδοιπόρο και συνεργάτη μου Efren Lopez εκείνες τις μέρες, όπου του ζήτησα να μου μεταφέρει περισσότερες λεπτομέρειες από τα τραγικά νέα, του είπα την ιδέα μου, ότι θέλω να παίξω κάτι δικό τους, τοπικό, έναν ύμνο με τη λύρα, έτσι να το στείλω και να τους υποστηρίξω! Μου πρότεινε λοιπόν τη Muixeranga,που από την πρώτη στιγμή που την άκουσα, η μελωδία μου φάνηκε πολύ οικεία. Η εκτέλεση λοιπόν αυτή ήρθε αβίαστα, μέσα σε 5 λεπτά είχα μάθει τη μελωδία. Όταν δε ακούσει κάποιος το κομμάτι καταλαβαίνει πως είναι εντελώς μέσα στο δικό μου στιλ, παρόλο που είναι παραδοσιακό Βαλενσιάνικο. Σε συνδυασμό με όλα τα μηνύματα αλληλεγγύης που το έθιμο της muixeranga εμπεριέχει, νομίζω πως το να την ερμηνεύσω τη Muixeranga με τη λύρα ήταν μια άριστη επιλογή, απ’ ότι τουλάχιστον φάνηκε από την τόσο ευρεία και συγκινητική αποδοχή. Όταν έγραψα και έστειλα το κομμάτι, με τη βοήθεια της κόρης μου Εβελίνας στην κάμερα και του Efren στον ήχο, ένιωσα «διακόσια κιλά ελαφρύτερος» θα πω σχηματικά. Ότι δηλαδή εκπλήρωσα το χρέος μου κατά κάποιον «Καζαντζακικό» τρόπο.
Βούλα: Ας πάμε τώρα σ ένα ταξίδι ιστορικό. Με καπετάνιο εσένα θέλω να ταξιδέψουμε στον ύμνο της Βαλένσια με τίτλο Μuixeranga και να μας μιλήσεις για το θρησκευτικό υπόβαθρο του αλλά και για τον παραδοσιακό χορό που συνυπάρχει με τον ύμνο.
Στέλιος: H μελωδία Muixeranga παίζεται στις εθιμικές τοπικές παραστάσεις αρχαίων χορών του δρόμου και ανθρώπινων πυραμίδων που προέρχονται από το αρχαίο Βασίλειο της Βαλένθια τα οποία διατηρούνται ακόμη στην πόλη Algemesí και ορισμένες άλλες πόλεις της Βαλένθια. Πρόκειται για αρχαίες χορογραφίες, όπου οι συμμετέχοντες φτιάχνουν με εξαιρετική τεχνική και ακρίβεια πανύψηλους ανθρώπινους πύργους, στων οποίων την κορυφή συνήθως ανεβαίνει ένα παιδί, θέλοντας να περάσουν μηνύματα αλληλεγγύης, υποστήριξης στους αδύναμους και στα παιδιά. Οι εκδηλώσεις αυτές διοργανώνονται κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ της πόλης Algemesí (7 και 8 Σεπτεμβρίου), προς τιμήν της Παναγίας της Υγείας (Mare de Déu de laSalut). Στις εκδηλώσεις αυτές ακούγεται από τοπικές γκάιντες η ομώνυμη χαρακτηριστική οργανική μελωδία (Muixeranga), που αποτελεί για πολλούς τον ύμνο της περιφέρειας της Βαλένσια. Τουλάχιστον όχι τον μιλιταριστικό ύμνο που η κεντρική Ισπανική διοίκηση έχει υιοθετήσει, αλλά τον πιο εναλλακτικό, αυτόν που προκρίνει την αδελφοποίηση και την αλληλεγγύη, έναντι της περηφάνιας και της ανδρείας που όλοι, ή σχεδόν όλοι οι μιλιταριστικοί ύμνοι προκρίνουν.
Βούλα:Το βίντεο που ανάρτησες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδόθηκε άμεσα σε όλα τα μέσα, τηλεόραση και τύπο της περιφέρειας της Βαλένσια, και κοινοποιήθηκε άμεσα από εκατοντάδες χρήστες, ακόμη και από τον Καταλανό πολιτικό Carles Puigdemont. Ξέρεις τι σκέφτομαι, τα ταξίδια της μουσικής. Σήμερα ταξιδεύουν εύκολα αλλά αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, στην εποχή δηλαδή που δεν ήταν εύκολο να ταξιδέψουν, θα διαπιστώσουμε ότι και πάλι οι άνθρωποι ενώνονταν μέσω της μουσικής.
Στέλιος: Το ζητούμενο τότε και τώρα νομίζω είναι να κάνει κάποιος κάτι ουσιώδες. Αν έχει ουσία αυτό που κάνουμε, «θα βρει την περασά» και θα ταξιδέψει όσο δε φανταζόμαστε, είτε σήμερα που έχουμε μεγάλη ευκολία διάδοσης της πληροφορίας, είτε παλιότερα, που αν και η πληροφορία δεν διαδιδόταν με ευκολία, αυτά που είχαν αξία, έμεναν και έμειναν σε μας, επιβίωσαν στο πέρασμα των αιώνων, ένωναν και ενώνουν.
Βούλα: Με το ¨Stelios Petrakis quartet¨, έχεις ταξιδέψει την κρητική μουσική από Ινδία και Μαλαισία μέχρι το Theatre de La Ville στο Παρίσι και το Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη. Αν αυτή τη στιγμή είχες τη δυνατότητα για ένα μακρινό ταξίδι δικής σου επιθυμίας και όχι πρόσκλησης, προκειμένου να μοιραστείς τη μουσική της καρδιάς σου, η πυξίδα που θα έδειχνε?
Στέλιος: Έχω ταξιδέψει τη μουσική μου σε όλες τις ηπείρους πλην της Νότιας Αμερικής και της Αυστραλίας. Αν λοιπόν διάλεγα, μοιάζει πιθανός ένας τέτοιος προορισμός.Από την άλλη, για παράδειγμα το Δεκέμβρη παίζω στην Κωνσταντινούπολη με τον EfrenLopez και στο Παρίσι με το SteliosPetrakisQuartet. Δε φαντάζεσαι με πόση ανυπομονησία περιμένω αυτές τις στιγμές, παρόλο που και τους δυο αυτούς προορισμούς τους έχω επισκεφτεί πάμπολλες φορές όλα αυτά τα χρόνια. Εκτός λοιπόν από τον κάθε τόπο και την ομορφιά του, έχει σημασία για μένα και το ακροατήριο, οι συνθήκες μοιράσματος της μουσικής, το να δω ξανά παλιούς και γνώριμους φίλους ακροατές και να μοιραστούμε κι άλλη μουσική μαζί.Παρίσι, Βρυξέλλες, Πολωνία, Ελβετία, και αλλού, με καλούν και με ξανακαλούν. Κάθε φορά η ίδια ευχαρίστηση, για να μη σου πω κάθε φορά και μεγαλύτερη.
